Ampul Ne İşe Yarar

Ampul ne işe yarar, Ampul; bulunduğu yeri aydınlatmaya yarar. Ampul, armuda benzeyen cam şişe içerisine konulmuş bir tel ile argon gazının da bulunduğu elektrik akımı verilerek içerisindeki telin ısıtılması ile ışık verip, karanlık bölgeyi aydınlatır.

Ampulün içinde çok ince biçimde flaman denilen, genelde volfram tungsten metalinden yapılmış, iki ince destek çubuğu ile tutulmakta olan bir tel bulunur. Bu tele elektrik akımı verilerek akkor durumuna gelmesi sağlanır. Akkor haline gelen tel maddenin ısınarak ışığa dönüşmesi prensibi ile ışık üretmeye başlar. (Enerjinin %10'u ışığa dönüşür.) Günlük yaşantıda kullanılan birçok ampul tungsten lambadır. Bir lampulun 1 Watt harcayıp verdiği ışıki o lambanın ışık etkinlik değeridir. Genel çalışma şartlarında lambanın ortalama kullanım süresine lamba ömrü denir. Gerilim dalgalanmaları, çalışma ortamındaki şartlar lamba ömrünü etkiler.

İngiliz Joseph Swan ile Amerikalı Thomas Edison. Birbirinden habersiz, 1878–1879 yıllarında, o zamana göre dayanıklı (12–13 saat) ampulleri yapmışlardı. Ampulde kullanılan tel ise kömürleşmiş pamuk lifiydi. Edison 1880 yılında kömürleşmiş bambu lifinden 40 saat dayanan ampulünü yaptı. Edison'un ampullerinde filaman telinin kısa ömrülüydü. Kullanılan karbon lifleri 2675 C 'de ışık saçıyordu. Bu karbon lifleri kısa sürede yanarak inceliyor ve kopuyordu. Daha düşük olması gerekiyordu., Diğer mucitlerde çalışmalar yapıyorlardı. 1903 Siemens ve Halske tantalumu kullandı. Erime noktası 2996 C idi. Fakat hiçbirisi verimli olmadı. En son 1906-10 yıllarında General Electric ve William Coolidge bugünkü ampulde kullanılan tungsten filamanlı ampulü geliştirdi. İşte o günden beri bu ampuller kullanılıyor.

Ampulun sağlıklı bir şekilde çalışması için içindeki hava vakumlanır, cam tüpün içindeki oksijen alınıp içine argon gazı koyulur. Tungsten teli çok yüksek ısıda erimez ama yanma tehlikesi bulunur. Telin yanmaması için içerideki hava vakumlanır. Ampul camında iz yapmadığı için de ampul içine argon gazı konulur. Edison'un en önemli icatlarından birisi olan ilk zamanlardaki ampullerin içindeki hava boştu bu yüzden flama yapıyordu. Daha sonra iki bilim adamı ortak elektrikli aydınlatma şirketini kurmuşlar bu sayede uzun ömürlü ampullerin üretimini yapmışlardır. Ampul içindeki sıcağa dayanıklı, direnci yüksek olan tele flaman denir.

Evlerimizde, iş yerlerinde, fabrikalarda sokakların aydınlatılmasında, yol trafiğinde ikaz ve uyarı sistemlerinde elektronik cihazlarda ampul kullanılır. Ampulün bulunuşundan önce, karanlıkta kalmak insanlar için büyük bir sorun olmuştur. Ozamanlar mumlar, meşaleler, gaz lambaları kullanılıyordu. Ama biz aydınlığı gördükten sonra o karanlık yıllara geri dönsek pek de sabredeceğimizi sanmıyorum.