Esp Nedir Ne İşe Yarar, ESP kısaltmasının açılımı İngilizce 'Electronic Stability Program' şeklindedir. Türkçe karşılığı ise elektronik stabilite programıdır. Stabilitenin anlamı ise denge, kararlılık ve sağlamlık kavramlarını içerir.

ESP tek başına kullanılan bir sistem değildir. Kendisiyle beraber devreye girdiğinde fren sisteminin kilitlenmesini önleyen ABS sistemi ve aracın patinaj çekmesini engelleyen ASR sistemlerini destekleyici özelliği vardır. Bu demek oluyor ki bir araçta ESP sisteminin aktif halde işleyebilmesi için mutlaka o araçta ABS ve ASR sistemlerinin de varlığından ve çalışır vaziyette olduklarından söz etmemiz gerekir.

ESP'nin aktivitesini daha iyi kavrayabilmemiz için bazı terimleri bilmemiz gerekmektedir. Buna ESP'yi oluşturan parçacıklardan bahsederek başlayabiliriz. Örneğin aracın tekerinde bulunan ve her bir tekerin hızını ayrı ayrı ölçebilen 'teker hız algılayıcıları' araç bünyesinde mevcut olmalıdır. Bununla birlikte, aracın yol üzerinde gittiği doğrultudan ne kadarlık bir ivmeyle saptığını ve bu yüzden oluşan yanal hızının kaç olduğunu tespit edip ESP sistemine bildiren 'yanal hız algılayıcıları'da yine araç üzerinde mevcut ve çalışır vaziyette olmalıdır. Aracın bir anda yapacağı fren durumunda tekerleklerin her birine farklı basınçlar uygulanması durumu söz konusu olabilir. Bu tip durumlarda 'ABS hidroliği ve fren basıncı algılayıcısı' devreye girer. Diğer yandan, 'direksiyon açısı algılayıcısı' adındaki parçacık ise sürücünün gitmek istediği yönün algılanmasını sağlayan parçacıktır. ESP bünyesinde bulunan bütün bu parçacıkların en önemlisi ise 'Elektronik Kontrol Ünitesi' adı verilen; saydığımız diğer algılayıcılardan gelen verileri kısa zamanda değerlendirip, kritik durumlarda ESP'yi devreye sokan ünitedir.

Sürücü aracı kullanırken ne yapmak istediği ve aracın buna nasıl tepki verdiği ESP tarafından sürekli kontrol edilir. Sürüş esnasında sürücünün davranışlarıyla aracın tepkisi arasında bir uyumsuzluk varsa ESP devreye girer. Bu da demek oluyor ki; biz araç içerisinde gitmek istediğimiz yöne doğru yol alırken ESP biz farkında bile olmadan sürekli olarak çalışıyor. Bizi sürüş keyfimizde rahatsız etmiyor fakat kendisine göre tehdit oluşturacağını düşündüğü anlarda devreye girip bizi ve aracı olası tehlikelerden koruyor. Küçük bir örnekle bunu pekiştirelim. Gideceğimiz doğrultuda aracımızı hızlı bir şekilde kullanırken önümüze hiç ummadığımız engellerin çıktığı durumlar olmuştur. Hatta çok hızlı bir şekilde giderken özellikle de daha önce hiç geçmediğimiz bir yol ise güzergahı tam olarak bilemediğimiz için karşımıza aniden bir viraj ya da kavşak çıktığı da olmuştur. Bu tip durumlarda siz ne kadar direksiyonu istediğiniz istikamete çevirseniz de aracın burnu düz bir doğrultuda ilerlemeye devam edecek ve araç sizin istediğiniz yöne doğru gitmeyecektir. Bu tip bir durumda ön tekerler kontrolden çıkar ve teker hız algılayıcıları bunu fark eder. Diğer yandan da ESP algılayıcılar aracın gitmekte olduğu yönün, sürücünün gitmek istediği yönden farklı istikamette olduğunu algılar. Sürücü sol tarafa gitmek istediğini belirten bir hamle yaptıysa sol arka tekere ESP derhal fren komutu verir. Bu sayede araç istikameti netleşir ve sürücünün istediği yöne doğru aracın burnu çevrilmiş olur. Ayrıca engebeli, buzla kaplı ya da kaygan malzeme içeren yollarda aracın dengesinde bozukluk olacaktır. Bu tip durumlarda ESP yine devreye girer ve bizlere güvenli bir sürüş sağlar.

Bunca bilgiyi edindikten sonra araçlardaki bu sistemlerin önemini daha iyi anlamış bireyler olarak, bundan sonraki süreçte de kendimizin ve diğer canlıların can güvenliği açısından araçlarımızın bakımlarını rutin olarak yaptırmalı ve bütün sürüş deneyimlerimizde mutlaka emniyet kemeri kullanmalıyız.